Starostwo
Powiatowe
w Kole

Kierownik Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem Bartłomiej Grzanka powitał zgromadzonych na XII Marszu Pamięci.

Dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie dr Anna Ziółkowska przywołała istotne słowa rzymskiego mówcy Cycerona: "Historia jest nauczycielką życia".

Żywą lekcję historii wszystkim obecnym w szczególności uczniom wygłosił Starosta Kolski Robert Kropidłowski. W swojej wypowiedzi opowiedział o 10 etapach ludobójstwa:

1.Klasyfikacja

Społeczeństwo dzieliło się na „nas” i „ich”. Tworzone były podziały na podstawie narodowości, etniczności, religii czy rasy.

2.Symbolizacja

Grupom nadawane były symbole, które je identyfikowały, np. określenia, kolory, ubrania czy znaki. Przykłady to żółte gwiazdy noszone przez Żydów w nazistowskich Niemczech.

3.Dyskryminacja

Grupa dominująca używała prawa, władzy i polityki, aby pozbawić mniejszości ich praw. Ofiary były marginalizowane i wykluczane ze społeczeństwa.

4.Dehumanizacja

Ofiary były odczłowieczane – przedstawiane jako „podludzie”, zwierzęta, choroby czy zagrożenie. Tego typu propaganda legitymizowała przemoc wobec nich.

5.Organizacja

Ludobójstwo było planowane i organizowane. Tworzone były specjalne jednostki wojskowe lub paramilitarne do przeprowadzenia masowych mordów.

6.Polaryzacja

Ekstremiści zaostrzali podziały między grupami, propagując nienawiść i ograniczając możliwość kontaktu czy współpracy między grupą dominującą, a ofiarami.

7.Przygotowanie

Grupa docelowa była identyfikowana, segregowana i przygotowywana do eksterminacji. Mogły być tworzone listy osób do zabicia, obozy koncentracyjne lub plany masowych deportacji.

8.Prześladowanie

Ofiary były izolowane i prześladowane, pozbawiane własności, zamykane w gettach, obozach lub innych miejscach koncentracji.

9.Eksterminacja

Dokonywane były masowe zabójstwa. Ludobójcy postrzegali swoje ofiary jako „nie ludzi”,
co pozwalało im na brutalne działania bez wyrzutów sumienia.

10.Zaprzeczenie

Sprawcy zaprzeczali, że ludobójstwo miało miejsce. Ukrywali dowody, obwiniali ofiary lub usprawiedliwiali swoje działania jako konieczne.

Na koniec swojej wypowiedzi Starosta Kolski zachęcił Młodzież do przeczytania książki pt. „Dziennik Anne Frank”, która powstała na podstawie obszernych fragmentów pamiętnika napisanego przez Anne Frank podczas ponad dwuletniego pobytu w ukryciu jej rodziny oraz czwórki znajomych w czasie niemieckiej, nazistowskiej okupacji Holandii.

Poruszające, dające do myślenia były zapiski osób z tamtych lat, które odczytane zostały przez uczennice z Liceum Ogólnokształcące im Kazimierza Wielkiego w Kole.

Pod ścianą Pamięci Proboszcz Parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie nad Nerem ks. Krzysztof Kaczmarek odmówił modlitwę za dusze ofiar, a następnie złożone zostały wiązanki kwiatów i znicze na znak pamięci i uczczenia ofiar.  Do zgromadzonych pod ścianą Pamięci przemówiła Anna Bryłka Poseł do Parlamentu Europejskiego. Na koniec Kierownik Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem odczytał listy. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych i służb mundurowych, Instytutu Pamięci Narodowej, reprezentanci lokalnych organizacji, stowarzyszeń, instytucji kultury, a także młodzież wraz z nauczycielami ze szkół z powiatu kolskiego, sieradzkiego, tureckiego i włocławskiego. Podczas XII Marszu Pamięci wzięło udział aż 15 sztandarów.

Dziękujemy za tak liczne przybycie uczniów z Warty i Sieradza. Cieszymy się, że z roku na rok jest nas więcej, że PAMIĘĆ o ofiarach jest nadal żywa. Oczywiście słowa wdzięczności kierujemy pod adresem Oddział Rejonowy PCK w Kole, że zawsze możemy liczyć na Waszą bezinteresowną pomoc.

Obóz Kulmhof był pierwszym ośrodkiem uruchomionym przez Niemców wyłącznie w celu dokonywania masowych egzekucji. Funkcjonował od grudnia 1941 roku do kwietnia 1943 r. oraz od wiosny 1944 roku do stycznia 1945 r.

Żydzi przewiezieni do Chełmna wchodzili do pałacu, rzekomo do kąpieli. Następnie zaganiani byli do wnętrza ciężarówek. Mordowano, przełączając odpływ spalin do skrzyni ładownej,
w której znajdowali się ludzie.

W tzw. „obozie leśnym”, położonym około 4 km od Chełmna, zwłoki zagazowanych ofiar wyrzucano z samochodów na ziemię, poddawano szczegółowej rewizji, a następnie wydzielona, co jakiś czas odłączana od transportów grupa kilkudziesięciu więźniów, zajmowała się grzebaniem zwłok w mogiłach o długości od 60 m do 230 m. Od lata 1942 roku podjęto akcję palenia zwłok w ogromnych ogniskach; później wybudowano także dwa prowizoryczne piece krematoryjne.